Najwyższa Izba Kontroli ostrzega przed systemowymi zagrożeniami dla rozwoju polskich Sił Zbrojnych wynikającymi z wadliwego zaprojektowania Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych. Kontrole wykonania planów finansowych za lata 2022-2023 ujawniły poważne błędy w planowaniu wydatków obronnych.
NIK wskazuje na brak zaplanowania spłaty kosztów powstających przy zaciąganiu kolejnych zobowiązań oraz błędne podejście do planowania wydatków na podatek VAT. Według Izby prowadzi to do konieczności doraźnego poszukiwania środków w budżecie obronnym, przesuwania zadań w czasie, a choćby redukcji czy rezygnacji z planowanych przedsięwzięć.
Fundusz w Banku Gospodarstwa Krajowego
Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych został utworzony w BGK na podstawie ustawy z 11 marca 2022 roku o obronie Ojczyzny. Ma na celu zapewnić finansowanie zadań wynikających z Programu Rozwoju Sił Zbrojnych, czyli modernizacji polskiej armii.
Środki finansowe Funduszu pochodzą z kredytów i pożyczek zaciąganych przez BGK, obligacji emitowanych przez bank, corocznych wpłat z budżetu państwa przekazywanych przez ministra obrony narodowej oraz wpływów generowanych w związku z działalnością resortu obrony.
Rosnące koszty obsługi długu
W 2022 roku wpłaty z budżetu państwa wyniosły 6,3 miliarda złotych, a koszt instrumentów dłużnych jedynie 0,2 miliarda złotych. Od 2024 roku prognozowany koszt instrumentów dłużnych będzie jednak przewyższał wpłaty, w dłuższej perspektywie choćby kilkukrotnie.
NIK zwraca uwagę, iż mimo prognozowanych do 2035 roku kosztów obsługi instrumentów dłużnych wynoszących ponad 403 miliardy złotych, zasilenia Funduszu zaplanowano w wysokości mogącej pokryć niespełna 12 procent tej kwoty - jedynie 46,1 miliarda złotych.
Niewykonanie planu na 2023 rok
Plan finansowy Funduszu na 2023 rok został wykonany jedynie w połowie. Na realizację wydatków obronnych zaplanowano kwotę blisko 45,9 miliarda złotych, a wykonano je w kwocie 23,3 miliarda złotych.
NIK wnioskuje o bezzwłoczne wypracowanie realistycznej i długookresowej strategii finansowania wydatków obronnych. Strategia ma umożliwić osiągnięcie przez Siły Zbrojne RP planowanych zdolności operacyjnych, uwzględniając jednocześnie realne możliwości finansowe resortu obrony i budżetu państwa.
Źródła wykorzystane: "PAP" Uwaga: Ten artykuł został zredagowany z pomocą Sztucznej Inteligencji.
