W trzecią niedzielę października, w miejscowościach Żytkowice i Brzustów, odbyły się uroczystości upamiętniające 110. rocznicę Bitwy pod Laskami-Anielinem. Bitwa, stoczona w październiku 1914 roku, była jednym z kluczowych starć Legionów Polskich dowodzonych przez Józefa Piłsudskiego i Edwarda Rydza-Śmigłego. To wydarzenie, pełne krwawych walk, było jednym z symboli walki Polaków o niepodległość.
Uroczystości rozpoczęły się pod Pomnikiem-Mauzoleum Legionistów w Żytkowicach. W tym roku obchody Gmina Garbatka-Letnisko organizowała we współpracy z Gminą Pionki oraz Stowarzyszeniem Kawaleryjskim im. 22. Pułku Ułanów Podkarpackich. Wyjątkowo ciepła aura przyciągnęła lokalną społeczność, która wspólną modlitwą chciała oddać cześć bohaterskim legionistom. Do Żytkowic zawitali m.in. członkowie Związku Piłsudczyków z Kozienic, Kombatantów i Weteranów Wojennych, przedstawiciele Policji, Służb Więziennej, Nadleśnictwa, uczniowie szkół z terenu Gminy Garbatka-Letnisko oraz mieszkańcy.
W uroczystościach wziął również m.in. udział wicewojewoda Patryk Fajdek, Jakub Mitek zastępca dyrektora Sił Powietrznych w Dęblinie, Rafał Molga, dyrektor Radomskiej Delegatury Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego, Starosta Kozienicki Krzysztof Wolski, Burmistrz Gminy Kozienice Mariusz Prawda, Magdalena Murawska radna sejmiku województwa mazowieckiego oraz wójt Gminy Pionki Katarzyna Konopska wraz ze swoim zastępcą Rafałem Molendą – współorganizatorzy dzisiejszych obchodów.
Jak podkreśliła wójt Gminy Garbatka-Letnisko, Teresa Fryszkiewicz, było to wydarzenie o szczególnym znaczeniu. – Październik 1914 roku to istotny okres w historii Garbatki-Letnisko oraz Pionek, na których terenach odbyła się największa bitwa przyczółku dęblińskiego wojsk Józefa Piłsudskiego. Z wielką przyjemnością witam przedstawicieli Gminy Pionki, która po raz pierwszy razem z nami współorganizuje uroczystości rocznicowe – mówiła Fryszkiewicz, witając zgromadzonych.
Wspomniana bitwa to nie tylko fragment historii militarnej, ale także symbol walki o wolność i niepodległość. Wójt Fryszkiewicz zaznaczyła: – Bitwa pod Anielinem i Laskami to nie tylko starcie wojsk, ale także historia determinacji i poświęcenia żołnierzy walczących o pokój w ciężkich czasach I Wojny Światowej. Pamięć jest elementem naszej tożsamości, ale także naszym obowiązkiem.
Słowo wstępu do dzisiejszej uroczystości dodała również wójt Gminy Pionki Katarzyna Konopska, współorganizatora tegorocznych obchodów.
– Dzisiaj dajecie Państwo wyraz swojego publicznego patriotyzmu i dumy nad dokonaniami tych, których dzisiaj tutaj wspominamy. Jak wszyscy wiemy, w naszym kraju panuje dzisiaj pokój, ale wszyscy zdajemy sobie również sprawę z tego, iż poza naszymi granicami toczy się wojna. Lekcje historii sprzed ponad wieku są niezwykle aktualne. To wyzwanie do wyznawania jak najwyższych wartości i rozmów o przyszłość i bezpieczeństwo naszego kraju. Wszyscy musimy sobie tutaj dzisiaj uświadomić, iż nic nie jest dane nam raz na zawsze, a już na pewno nie wolność. Dlatego wszystkim Państwu dziękuję za to, iż uczestniczycie dzisiaj tutaj z nami w tym wydarzeniu. Szanujmy się i starajmy się zostawić ten świat choć trochę lepszym niż go zastaliśmy. – dodał wójt Gminy Pionki Katarzyna Konopska
Obchody rozpoczęła Polowa Msza Święta, celebrowana przez księdza Macieja Majka, profesora seminarium w Siedlcach.
Po zakończeniu mszy odbył się apel poległych, podczas którego wspomniano nie tylko o legionistach poległych w bitwie, ale o wszystkich żołnierzach walczących za ojczyznę. Żołnierze oddali również salwę honorową.
Wicewojewoda Patryk Fajdek, który również uczestniczył w uroczystościach, podkreślił znaczenie pamięci o tych wydarzeniach: – Wojna to cierpienie, to zniszczenie, to zagłada, zagłada niekiedy całych narodów. I na kartach historii Polski są takie momenty, kiedy to zdrada, kiedy to wojna przyczyniała się do cierpienia całego naszego społeczeństwa. Ale zawsze wśród tych, którzy do tego cierpienia się przyczyniali, były również ci, dla których honor, ojczyzna były wartościami nadrzędnymi. Bohaterowie, którzy walczyli o niepodległość naszego kraju.
– Ci, którzy dla nas, dla kolejnych pokoleń oddali to, co mieli najcenniejsze, własne życie. I cieszę się i dziękuję tutaj zarówno pani wójt Garbatki-Letnisko, jak i pani wójt gminy Pionki za to, iż kultywujecie tą pamięć o tych bohaterach. O tych, którzy zginęli w tym miejscu, ale również o tych, którzy w wyniku tych działań wojennych stracili własny dobytek, stracili ojcowiznę, lata ciężkiej pracy na gospodarce. Bo o nich również dzisiaj musimy pamiętać. Dziękuję, iż jesteście tutaj państwo, bo to pokazuje, iż na lokalnej społeczności te wydarzenia mają ogromne znaczenie. I to wy dzisiaj jesteście tymi, którzy niosą dalej tę pamięć. Wszystkiego dobrego, a bohaterom cześć i chwała. – dodał wicewojewoda
Ważną częścią obchodów była także rekonstrukcja historyczna bitwy, która miała miejsce na polach Brzustowa. Widowisko przygotowane przez Stowarzyszenie Kawaleryjskie im. 22. Pułku Ułanów Podkarpackich oraz zaprzyjaźnione grupy rekonstrukcyjne odtworzyło zmagania z października 1914 roku. Przemysław Bednarczyk, radomski historyk, szczegółowo komentował wydarzenia, które na polach Brzustowa miały ogromne znaczenie dla historii regionu.
Zarówno uroczystości, jak i rekonstrukcja historyczna stanowiły doskonałą okazję do przypomnienia o poświęceniu polskich legionistów, którzy 110 lat temu oddali życie za wolność ojczyzny. Starosta kozienicki Krzysztof Wolski zwrócił uwagę na dług wobec tych bohaterów: – Tym bohaterom winni jesteśmy dozgonną pamięć i szacunek. (…) Pielęgnujemy w naszej pamięci sylwetki bojowników o wolność niepodległej, a naszym postępowaniem, pracą i prawdą budujemy silną Polskę.
Obchody rocznicy Bitwy pod Laskami-Anielinem były nie tylko wspomnieniem przeszłości, ale także ważnym momentem edukacyjnym dla młodego pokolenia, które uczestniczyło w uroczystościach. Organizatorzy podkreślili, jak ważne jest kształtowanie patriotyzmu i budowanie narodowej świadomości, co stanowi podstawę dla przyszłości Polski.
